ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΕΤΙΑΣ (1982-2007) ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ

Μ.Γ.ΒΑΡΒΟΥΝΗ

Αθήνα 2007. Σελ.131

Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου Νικόλαος Δημητρίου.

 (κυκλοφορεί)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στο βιογραφικό υπόμνημα και την αναγραφή δημοσιευμάτων που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια, με περιληπτικό τρόπο να παρουσιάσω τις ερευνητικές, διδακτικές και συγγραφικές μου προσπάθειες για την μελέτη και προβολή της επιστήμης της λαογραφίας, κυρίως δε της «θρησκευτικής λαογραφίας» και της παραδοσιακής θρησκευτικής συμπεριφοράς του ελληνικού λαού. Η απαρίθμηση δραστηριοτήτων και δημοσιευμάτων φτάνει ως το 2007, ενώ καλύπτει όχι μόνο τις λαογραφικές, αλλά και τις ιστορικές ερευνητικές δραστηριότητες, καθώς η έρευνα των θρησκευτικών εθίμων συχνά δεν μπορεί να διαχωριστεί από την μελέτη της εκκλησιαστικής ιστορίας και την διαχρονική πορεία θεσμών, μονών και μετοχίων. Μέσω αυτών των θεσμών και αυτών των μηχανισμών δημιουργήθηκε η πνευματική κατάρτιση, η ορθόδοξη χριστιανική συγκρότηση και η εθιμική δημιουργία των Ελλήνων, ιδίως κατά τις κρίσιμες ιστορικές περιόδους του Ελληνισμού, όπως εκείνη της τουρκοκρατίας, που με τη σειρά της οδήγησε στην επανάσταση του ’21 και στην δημιουργία ελεύθερου ελληνικού κράτους, αλλά και στο επίτευγμα των βαλκανικών πολέμων, μετά το 1912. Τέλος, η παραδοσιακή εθιμική ζωή των Ελλήνων δεν μπορεί να διαχωριστεί από την έντονη δημιουργική σχέση τους με την ορθόδοξη Εκκλησία, στην οποία είναι φιερωμένες αρκετές από τις εργασίες που καταλογογραφούνται στη συνέχεια. Στην προβολή και στην ανάδειξη της ευεργετικής αυτής σχέσης των Ελλήνων με την Εκκλησία είναι αφιερωμένο, άλλωστε, και το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής δράσης και της συγγραφικής παραγωγής που περιγράφεται στο υπόμνημα αυτό. Τούτους τους ερευνητικούς δρόμους μου έδειξαν οι δάσκαλοί μου>, ανάμεσα στους οποίους ξεχωριστή θέση κατέχουν ο καθηγητής Μιχαήλ Γ. Μερακλής και ο καθηγητής Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης, και αυτούς ακολουθώ πιστά σε όλη την μέχρι σήμερα πορεία μου.
Με την δημοσίευση αυτή, που με ξεχωριστή αγάπη και τιμή αναλήφθηκε από το «Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου “Νικόλαος Αημητρίου”», εορτάζονται τα εικοσιπέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας στα λαογραφικά επιστημονικά πράγματα και στα γράμματά μας, αφού το πρώτο μου λαογραφικό άρθρο δημοσιεύθηκε το 1982. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τους υπευθύνους του σαμιακού Ιδρύματος, που κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της έρευνάς μου όλα αυτά τα χρόνια, και ξεχωριστά τους κ.κ. Τηλαύγη και 'Αλκή Αημητρίου, και την κα Ματρώνη Κτίστου. Ελπίζω ότι η αναγραφή που ακολουθεί θα φανεί και Βιβλιογραφικά χρήσιμη στους ερευνητές και στους ενημερωμένους αναγνώστες μας, αλλά ότι θα μου δοθεί η ευκαιρία να συνεχίσω το έργο αυτό, που αποτελεί σκοπό ζωής και θητεία δια βίου στις αξίες και τους θησαυρούς της ελληνικής παράδοσης. Φυσικά, το επετειακό αυτό τεύχος δεν θα μπορούσα να μην αφιερώσω στη σύζυγό μου Μαρία, αφού στην υπομονή και στην αγάπη της οφείλεται η απερίσπαστη και συνεχής ενασχόληση του γράφοντος με το αντικείμ¬νο της μελέτης του.
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Ιοτορίας και Εθνολογίας Μ. Γ. Β.