Βαγγέλης Δημητριάδης

Απόπλους, 2003
216 σελ., [Κυκλοφορεί]

[...]Σιγά σιγά οι ακαθόριστες προθέσεις μου άρχισαν να σχηματοποιούνται και να εκφράζονται σε επιμέρους ερωτήματα που ζητούσαν απαντήσεις. 'Ενα από τα πρώτα ερωτήματα που με απασχόλησαν ήταν ο τρόπος. Με πιο τρόπο δηλαδή θα αποτύπωνα τα χαρακτηριστικά της εποχής 1940-55, μέσα στα οποία συμπεριλαμβάνονταν εκτός από τη λειτουργία των κοινωνικών σχέσεων, της οικονομίας και του πολιτισμού, η φυσιογνωμία και η ιδιοτυπία της συμπεριφοράς των ανθρώπων αυτής της μικρής κοινωνίας στην περίοδο του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου και του εμφύλιου που τον ακολούθησε. Η αλήθεια είναι ότι δεν επιχείρησα να μπω βαθιά στις ρίζες του προβλήματος, να μιλήσω π.χ. για την ιδεολογία της κυρίαρχης αριθμητικά ναυτοεργατικής τάξης και τη στάση που κράτησε απέναντι στους κατακτητές ή κατά πόσο η οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι ακτήμονες επηρέασε την ιδεολογία τους και τους έκαμε φίλους ή μέλη του Δημοκρατικού Στρατού των ορέων της Σάμου. Δεν κάνω επίσης διεξοδικές αναφορές στο κατά πόσο η εμπράγματη οικονομία της Κατοχής διέφθειρε τα ήθη ή κατά πόσο η επαναφορά της εγχρήματης οικονομίας την πρώτη μετακατοχική περίοδο διατήρησε ή διεύρυνε το χάσμα που υπήρχε προπολεμικά ανάμεσα στα αφεντικά (μεγαλέμπορους, ναυπηγούς, πλοιοκτήτες) και τους εργάτες.
Ο τρόπος που τελικά αξιοποίησα το υλικό που συνέλεξα πιστεύω ότι έχει να κάμει με μια σύνθεση ανάμεσα στην παραδοσιακή ιστορία και τη σύγχρονη θεώρησή της. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι ο τρόπος αυτός ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των συγχωριανών μου, οι οποίοι, το ένιωθα, περίμεναν να δουν τυπωμένη σε βιβλίο τη μαρτυρία τους, να γνωρίσουν αναλυτικότερα όσα συνέβησαν στους ίδιους και στις οικογένειές τους, όσα άρχισαν με τα χρόνια αναπόφευκτα, κυκλοφορώντας από στόμα σε στόμα, να διαφοροποιούνται ή να χάνονται. [...]
(από τον πρόλογο του βιβλίου)